Qoraqalpogʻistondagi Jiltirbas koʻli xalqaro ahamiyatga ega boʻlgan suvli-botqoqli yerlar roʻyxatiga kiritildi. Bu haqda Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vaziri Aziz Abduhakimov CMS COP14 matbuot anjumanida ma’lum qildi.
“Ramsar konvensiyasi kotibiyati bizga Oʻzbekistonning beshinchi tabiiy obyekti – Qoraqalpogʻistondagi Jiltirbas koʻlini xalqaro ahamiyatga ega boʻlgan suvli-botqoqli yerlar roʻyxatiga kiritilgani to’g’risidagi sertifikat berdi. Yaqinda roʻyxatga toʻrtinchi obyekt – Sudochye koʻllari tizimi kiritilganini hisobga olsak, bu barchamiz uchun katta voqea, — dedi A.Abduhakimov. – Bu O‘zbekiston hukumati va davlatimiz rahbari tomonidan ekologiya va tabiiy hududlarni muhofaza qilish sohasiga qaratilayotgan yuksak e’tibor natijasidir”.
A.Abduhakimov, shuningdek, beshinchi obyektni Ramsar ro‘yxatiga kiritish bo‘yicha ishlar Ekologiya vazirligi tomonidan 1,5 yil davomida amalga oshirilganini ta’kidladi. Tabiiy obyektning o'zi 15 yil davomida o'rganilgan.
Maʼlumot uchun, Jiltirbas koʻli — Orol dengizining sobiq qoʻltigʻi. Dengiz sathi keskin pasaygach, u ajralib chiqdi va tabiiy manba - Amudaryo suvlari bilan oziqlandi, bu esa Janubiy Orol dengizining mahalliy faunasini saqlab qoldi. Soʻnggi yillardayoq qoʻshimcha sugʻorish kanallari qazilgan boʻlib, ular faqat suv sathini faunaning oʻzgarishiga taʼsir qilmasdan ushlab turadi. Ko‘l mintaqadagi Orol dengizining qurigan tubida hosil bo’ladigan tuz va chang bo‘ronlarini ushlab turuvchi to‘siqlardan biri hisoblanadi.
Orolboʻyi mintaqasida Jiltirbas xalqaro miqyosda kam uchraydigan qushlar uchun ham, Oʻrta Osiyo choʻllarining biologik xilma-xilligi, shu jumladan zich qamish va butalar, shoʻr botqoqliklar, kanallar va choʻllar uchun ham uya qurish va migratsiya davrlarida katta ahamiyatga ega. Bundan tashqari, ko‘l Orolbo‘yi hududiga xos noyob baliq turlarining yashash joyi hisoblanadi.
Eslatib o‘tamiz, bugunga qadar O‘zbekistonning 4 obyekti: Dengizko‘l ko‘li (2001), Arnasoy ko‘llar tizimi (2008), To‘dako‘l va Quyimozor suv omborlari (2020), Sudochye ko‘llari tizimi xalqaro ahamiyatga ega bo‘lgan Ramsar suvli-botqoqli yerlar ro‘yxatiga kiritilgan edi. Bu hududlarning umumiy maydoni 674,4 ming gektarni tashkil etadi.
