10-dekabr kuni BAAda BMTning iqlim o'zgarishi bo'yicha eng yirik konferensiyasi (COP28) yakunlandi. Tadbirda 180 nafar davlat rahbari, 97 ming delegat, ekspertlar, kuzatuvchilar va iqlim faollari ishtirok etdi.
1-dekabr kuni "World Climate Action Summit" (WCAS) tadbirida O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev so‘zga chiqib, yig‘ilganlar e’tiborini Orol fojiasi fonida Markaziy Osiyo va unga tutash hududlardagi iqlim o‘zgarishiga qaratdi. Yuqoridagilar natijasida Prezident dolzarb ekologik muammolar, jumladan, Markaziy Osiyoda havo haroratining koʻtarilishi, muzliklarning erishi, qum va chang boʻronlarining kuchayishi, suv tanqisligi, havoning ifloslanishi, bioxilma-xillikning qisqarishi va hokazolarni keltirib oʻtdi.
Davlatimiz rahbari iqlim o‘zgarishiga qarshi kurashda muammolarning umumiy yechimiga erishish uchun kelasi yili Samarqand xalqaro iqlim forumini o‘tkazish va BMT Bosh Assambleyasining umumiy yondashuvlarini aks ettiruvchi maxsus rezolyutsiyani qabul qilishni qo‘llab-quvvatlashga chaqirdi.
Anjumanda vazir Aziz Abduhakimov (delegatsiya rahbari) hamda Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligi hamda tegishli vazirlik va idoralar mutaxassislari ishtirok etdi.
Taʼkidlash joizki, Oʻzbekistonning COP28 koʻrgazmasidagi ishtiroki doirasida Expo 2020 Dubai koʻrgazma markazining yashil va koʻk zonalarida ilk bor Milliy pavilyonlar tashkil etildi.
COP28 doirasida A.Abduhakimov qator tadbirlarda ishtirok etib, turli mamlakatlar vazirliklari, xalqaro tashkilotlar va moliya institutlari rahbarlari bilan uchrashuvlar o‘tkazdi. Muzokaralar davomida vazir yetakchi ekologiya kompaniyalariga yangi bozor ochish, ularning ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish sohasidagi “yashil” va innovatsion yechimlarini taqdim etish, sinovdan o‘tkazish va kengaytirishni taklif qildi.
Jumladan: uch tomonlama sayyoraviy inqirozga qarshi kurashda mamlakatlarni birlashtirish boʻyicha yuqori darajadagi tadbirda ishtirok etdi, “Iqlim oʻzgarishi: Parij kelishuvi majburiyatlari va kelgusidagi ishlar” mavzusida Markaziy Osiyo davlatlari oʻrtasida muloqot, Markaziy Osiyo mintaqasi ekologiya vazirlari Oʻzbekistonda iqlim oʻzgarishi oʻzgarishlariga moslashish boʻyicha olib borilayotgan ishlar, “Togʻ ekotizimlari, muzliklar va ikonik turlarni saqlash boʻyicha iqlim harakati” mavzusidagi sessiya, Orol dengizi trast jamgʻarmasining Orolboʻyi mintaqasini yaratish boʻyicha taqdimoti iqlimga chidamli mintaqa, qum-chang bo‘ronlari manbalarini xaritalash va Markaziy Osiyoda xavflarni kamaytirish bo‘yicha munozaralar, Milliy moslashish rejasini (MMR) amalga oshirish bo‘yicha yuqori darajadagi tadbir, “O‘zbekistonning turizm salohiyati: barqarorlik, yashil kun tartibi va mamlakatlar bilan hamkorlik” forumi, “IHT mintaqasida resurslardan samarali foydalanish, barqaror rivojlanish va aylanma iqtisodiyotga o‘tishni tezlashtirish” mavzusidagi IHTga a’zo davlatlarning muloqoti va boshqalarda qatnashdi.
Bundan tashqari, A.Abduhakimov O‘zbekiston Respublikasi hukumati nomidan jahon kompaniyalarini yangi bozor ochish, ularning yechimlarini taqdim etish, sinovdan o‘tkazish va kengaytirishga taklif qildi.
Aytish joizki, O‘zbekiston COP28 ko‘rgazmasida ishtirok etish doirasida Dubaydagi ko‘rgazma markazining yashil va ko‘k zonalarida ilk bor Milliy pavilyonlarini taqdim etdi.
"Blue" zonadagi pavilyonda O'zbekistonning ekologik salohiyati, xususan, Prezidentimiz tashabbusi bilan yo'lga qo'yilgan va an'anaga aylangan "Yashil makon" loyihasi, Markaziy Osiyo atrof-muhit va iqlim o'zgarishlarini o'rganish universiteti ("Central Asian Green University") hamda Orol dengizi holati va uni ko'kalamzorlashtirish borasidagi ma'lumotlar o'rin olgan. "Green" zonadagi pavilyonda esa birinchi qavatda restoran, ikkinchi qavatda Prezidentimiz tomonidan "Yashil makon", biologik xilma-xillik, umuman, ekologiya sohasida qilinayotgan ishlar haqida ma'lumotlar, videoroliklar hamda yurtimizning turizm salohiyati namoyish qilingan.
Mintaqaviy pavilyonda Markaziy Osiyo davlatlarining “5 davlat – 1 mintaqa – 1 ovoz” umumiy ovozini targ‘ib qilish bo‘yicha faol ishlar olib borildi.
Tadbir doirasida respublikaning bir qator vazirlik va idoralari vakillari bilan birgalikda Orol inqirozi, iqlim migratsiyasi, ekologik ta’lim, etnoekologiya, ekojurnalistika, yashil iqtisodiyot, atrof-muhit qonuni, past uglerodli rivojlanish va yashil energiya, suv, yer va energiya aloqasi (WEFE nexus) masalalariga bag‘ishlangan 20 dan ortiq tadbirlar o‘tkazildi. Tadbirlarda turli mamlakatlardan 400 ga yaqin delegatlar, xalqaro ekspertlar va Nobel mukofoti laureatlari ishtirok etdi.
Shu bilan birga Germaniya xalqaro hamkorlik jamiyati (GIZ), BMT, BMTning Yevropa iqtisodiy komissiyasi (YeIK), BMT Taraqqiyot dasturi (BMTTD), Global yashil o'sish instituti (GGGI) kabi xalqaro tashkilotlar bilan uchrashuvlar, davra suhbatlari va seminarlar tashkil etildi.
Bundan tashqari, yetakchi ekologik tashkilotlar va moliyaviy institutlari: Jahon banki, Osiyo taraqqiyot banki (OTB), Yevropa tiklanish va taraqqiyot banki (YTTB), Tabiatni muhofaza qilish xalqaro ittifoqi (IUCN), Biotuz qishloq xo'jaligi xalqaro markazi (ICBA) bilan hamkorlik qilish masalalari muhokama qilindi.
Anjuman doirasida Toshkentda Tabiatni muhofaza qilish xalqaro ittifoqining (IUCN) birinchi Markaziy Osiyo bo‘limini ochish muhokama qilindi. Bundan tashqari, tadbir doirasida fanlararo tadqiqotlarni va Markaziy Osiyodagi mahalliy hamjamiyatlar bilan teng huquqli hamkorlikni yoʻlga qoʻyadigan hamda atrof-muhitni muhofaza qilish, madaniy meros obyektlarini kengaytirishga xizmat qiladigan boʻlajak “Oʻzbekiston etnoekologik tadqiqotlar markazi” taqdimoti boʻlib oʻtdi.
